Chọn ngành, chọn nghề trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0 là một trong những vấn đề băn khoăn, trăn trở của nhiều em học sinh hiện nay. Tại Trường Trung học phổ thông Phú Bình, Nhà văn – Nhà báo Hoàng Anh Tú đã chia sẻ những câu chuyện về vấn đề khởi nghiệp, chọn nghề, định hướng cuộc sống tương lai.

Bằng cách nói chuyện chân tình, cởi mở, Nhà báo Hoàng Anh Tú đã chia sẻ với các em về những nỗi lo, những nỗi bất an của người lớn khi chứng kiến sự thay đổi của cuộc sống theo dòng chảy của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Đó là sự biến mất của nhiều ngành nghề khi có sự hiện diện của trí tuệ nhân tạo (AI), mạng lưới vạn vật kết nối Internet (IoT),…

Anh Chánh Văn mang đến những câu chuyện và chia sẻ thú vị cho các em học sinh. Ảnh: Nguyên Phương

Hiện nay, nhiều quốc gia đã cho phép xe tự lái hoạt động trên những cung đường nhất định, có nhiều công cụ, phần mềm làm công việc phiên dịch/phiên dịch, Big Data và Trí tuệ nhân tạo có thể thay thế một luật sư làm công việc tư vấn, bào chữa một vụ án,… Trong khi đó, nhiều nhà máy được vận hành bằng những dây chuyền, robot hiện đại và không cần đến nhân công lao động.

“Đó chính là sự thay đổi chóng mặt của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Khoảng 8 năm nữa, cuộc sống có thể thay đổi đến mức chúng ta chưa tưởng tượng được, và liệu đến lúc đó có cần đến công việc chân tay nữa hay không?

Thế hệ thầy cô, cha mẹ các em hôm nay đang hoài niệm về hình ảnh của bác đưa thư với chiếc xe đạp trên những nẻo đường. Nhưng những gì đang diễn ra, những công việc đang hiện hữu hôm nay cũng sẽ là hoài niệm của các em trong tương lai. Bởi cuộc sống đang thay đổi từng ngày.

Và khi đồng hành cùng chuỗi hội thảo do Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam tổ chức, chúng tôi muốn có một sự đánh thức nhẹ nhàng đến các em, mong các em có những bước chuyển mình trong tư duy, nhận thức, chuẩn bị tâm thế, hành trang kiến thức để “nhập cuộc” vào dòng chảy của cuộc cách mạng này”, Nhà văn Hoàng Anh Tú bày tỏ.

Vậy các em cần chuẩn bị điều gì? Thứ mà thế giới cần là trí tuệ, cảm xúc của các em.

Cuộc sống ngày càng cạnh tranh khốc liệt nhưng đồng thời cũng mở ra những cơ hội mới, có những ngành nghề biến mất và sẽ có những nghề mới xuất hiện.

Trong đợt tuyển sinh đại học vừa qua, chúng ta thấy đã xuất hiện nhiều ngành học mới, đó là một minh chứng rõ ràng cho những thay đổi về nghề nghiệp tương lai.

Các em phải thấy được sự thay đổi đó, không thể tiếp tục định hướng tương lai bằng tư duy cũ, thông tin cũ, kiến thức cũ, cũng không thể học theo cách học cũ. Học tập không đơn thuần chỉ là mở trang sách giáo khoa ra mà hãy tự mình đi khám phá thế giới rộng lớn.

Để có thể trang bị kiến thức vững vàng, cách học tốt nhất là các em cần trò chuyện, đối thoại, đặt câu hỏi với thầy cô, cùng thầy cô tìm hiểu các vấn đề. Chúng ta học tập suốt đời, học bất kỳ nơi đâu, học trên không gian mạng, học bạn bè, học từ nhiều nguồn khác nhau, từ các tư liệu khác nhau.

Với lối trò chuyện cởi mở cùng những câu chuyện thú vị, anh Chánh Văn đã dành trọn cảm tình của các em học sinh. Ảnh: Nguyên Phương

Thêm vào đó, các em có thể học nhóm với nhau, biến các bài học, các môn học thành những dự án học tập để tìm hiểu, đào sâu kiến thức.

Đừng chỉ đứng yên chờ đợi những câu trả lời, đừng ngồi đón nhận thông tin một chiều mà hãy tìm tòi và hành động, hình thành thói quen học tập mọi lúc mọi nơi. Khi các em chủ động khám phá, khi các em biết cách trải nghiệm và tự đi tìm tri thức, các em sẽ thấy hứng thú và say mê với việc học. Từ đó, các em có được nhiều kiến thức, kinh nghiệm cho bản thân để sẵn sàng bước vào tương lai, trở thành công dân toàn cầu.

Nhà văn Hoàng Anh Tú cũng nhấn mạnh đến vai trò của việc học ngoại ngữ trong cuộc sống hiện đại. Học tiếng Anh không chỉ để lấy chứng chỉ, để đạt 8.0 IELTS mà học để các em có thể giao tiếp với người nước ngoài, có thể tự tin cho công việc tương lai.

Bên cạnh đó, các em cần quan tâm đến trí tuệ cảm xúc, học cách quản lý, kiểm soát cảm xúc, xây dựng chỉ số EQ bằng cách luôn kết nối, chia sẻ, trò chuyện, lắng nghe, giúp đỡ mọi người xung quanh.

Diễn giả Hoàng Anh Tú cũng gửi gắm đến các em cần có trách nhiệm số và ứng xử văn hóa, văn minh trên không gian mạng.

Trong buổi trò chuyện, Nhà văn Hoàng Anh Tú dành lời khen cho học sinh Trường Trung học phổ thông Phú Bình khi có nhiều hoạt động ngoại khóa sôi nổi, đồng thời anh Chánh Văn nhấn mạnh đến việc phát huy tinh thần làm việc nhóm, rèn luyện tư duy phản biện, bởi team work là một trong những từ khóa quan trọng để các em trở thành công dân toàn cầu.

Cùng nói lời yêu thương và lan tỏa những điều tốt đẹp

Tại buổi hội thảo, các em học sinh đã có cơ hội giao lưu, trao đổi với anh Chánh Văn về vấn đề lựa chọn nghề nghiệp và những câu chuyện trong cuộc sống.

Trước băn khoăn của một học sinh: Với một ngành nghề mình đam mê nhưng nhu cầu nhân lực của xã hội rất thấp thì phải lựa chọn như thế nào? Nhà báo Hoàng Anh Tú chia sẻ: "Với một niềm đam mê không thể giúp chúng ta nuôi sống bản thân, không thể giúp các em sống tự lập thì đó cũng là một vấn đề cần phải trăn trở.

Các em học sinh cùng giao lưu, trò chuyện với anh Chánh Văn về câu chuyện chọn ngành, chọn nghề. Ảnh: Nguyên Phương

Trước đây, mọi người vẫn khuyên nhau rằng hãy theo đuổi đam mê của mình đến cùng, nhưng vấn đề là đam mê đó có mang lại giá trị cho chúng ta không và chúng ta sẽ sống thế nào với đam mê đó?

Và thực tế là sẽ phải có những thành công nho nhỏ để bạn tiếp tục nuôi dưỡng đam mê, khích lệ cho con đường mình theo đuổi. Chính vì vậy, các em cần cân nhắc ngành nghề mình yêu thích có mang lại giá trị lâu dài để chính mình nuôi dưỡng được niềm đam mê đó không?

Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc các bạn lựa chọn một ngành nghề chỉ vì công việc đó kiếm ra nhiều tiền hay vì gia đình ép buộc. Hãy để bản thân tìm hiểu thêm về các ngành nghề, để khi lựa chọn công việc đó, các em được là chính mình, và các em tạo nên được những giá trị đích thực.

Còn nếu đó là ngành nghề đam mê cháy bỏng mà em không thể từ bỏ, tôi mong rằng các em sẽ trở thành chuyên gia, là một người thật xuất sắc trong lĩnh vực đó".

Nhấn mạnh đến vấn đề trí tuệ cảm xúc trong cuộc sống hiện đại, Nhà văn Hoàng Anh Tú đã tạo không gian để các em học sinh chia sẻ, lan tỏa những tình cảm yêu thương cùng bạn bè, thầy cô.

Trong không gian ấm áp tình thầy trò, nhiều em học sinh đã bày tỏ những tình cảm mến yêu với mái trường Trung học phổ thông Phú Bình và hành trình trưởng thành trong những năm tháng gắn bó cùng thầy cô, bạn bè.

Học sinh Nguyễn Văn An chia sẻ về tình yêu thương giữa bạn bè và những lời nhắn gửi đến các em khóa dưới. Ảnh: Nguyên Phương

Em Nguyễn Văn An – học sinh lớp 12 đã nhắn gửi đến bạn bè cùng các em học sinh lớp 10 và lớp 11: “Là bạn bè hãy yêu thương nhau thật nhiều, khi chúng ta đã may mắn được sinh ra trên đời và may mắn hơn khi được cùng học tập dưới chung một mái trường, chúng ta hãy cùng nhau tạo nên những ký ức đẹp tuổi học trò.

Các bạn cũng hãy yêu thương gia đình của mình nhiều hơn nữa, đừng nghĩ rằng những tình cảm, sự chăm sóc của bố mẹ dành cho mình là điều hiển nhiên, thay vào đó, chúng ta nên yêu thương và làm nhiều điều để bố mẹ được vui. Đừng để năm tháng trôi qua với những điều nuối tiếc, hãy sống hết mình tốt nhất cho ngày hôm nay và ngày mai”.

Em Nguyễn Thị Lan Anh trong năm học cuối cũng bộc bạch những tình cảm yêu thương với ngôi trường của mình, với các thầy cô giáo, bạn bè.

Học sinh Nguyễn Thị Lan Anh chia sẻ những kỷ niệm đẹp về mái trường cùng bạn bè, thầy cô giáo. Ảnh: Nguyên Phương

“Em có rất nhiều kỷ niệm đẹp và hành trình trưởng thành trong hơn hai năm gắn bó với trường, từ các hoạt động ngoại khóa, việc học tập, rèn luyện đã cho em học hỏi rất nhiều điều ý nghĩa.

Nhắn gửi đến các em khóa dưới, mong các em sẽ luôn tự tin, tham gia tích cực các phong trào, hoạt động của trường để rèn luyện kỹ năng, kiến thức. Các bạn hãy tự tin vào chính mình hướng tới mục tiêu của mình”, Lan Anh bày tỏ.

Qua những chia sẻ chân tình, sáng trong của tuổi học trò, Nhà văn Hoàng Anh Tú cũng gửi gắm kỳ vọng, bước vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, các em không chỉ trở mang theo hành trang tri thức mà còn luôn nhớ đến tình cảm trong trái tim mình, hãy trở thành những người giàu lòng yêu thương, bao dung và luôn giúp đỡ mọi người.

Đặc biệt, trong những năm tháng này, hãy thấu hiểu cho những kỳ vọng của cha mẹ, của thầy cô giáo đặt ở mình bởi đó cũng chính là tình yêu thương mà các em nhận được.