Nghiên cứu sinh Vũ Thị Hương bảo vệ thành công Luận án Tiến sĩ cấp Trường, chuyên ngành Ngôn ngữ Việt Nam
 
Ngày 29/01/2021, tại Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, Nghiên cứu sinh Vũ Thị Hương (giảng viên khoa Giáo dục Tiểu học - Mầm non, Trường Đại học Tân Trào) đã bảo vệ thành công Luận án Tiến sĩ cấp Trường, chuyên ngành Ngôn ngữ Việt Nam với đề tài "Đặc điểm từ ngữ chỉ sự vật trong ca khúc tiếng Việt dành cho thiếu nhi". Mã số: 922 01 02.

Dự buổi bảo vệ có đại biểu, lãnh đạo Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên, các nhà khoa học là thành viên Hội đồng chấm Luận án Tiến sĩ, người hướng dẫn khoa học; đoàn Trường Đại học Tân Trào do TS. Nguyễn Khải Hoàn - Phó Hiệu trưởng làm trưởng đoàn và các thành viên.

Phản biện, đánh giá luận án có Hội đồng chấm Luận án là các nhà khoa học có uy tín trong ngành Ngôn ngữ học. Người hướng dẫn khoa học PGS. TS Tạ Văn Thông và PGS. TS Đào Thị Vân.

Công trình nghiên cứu của nghiên cứu sinh Vũ Thị Hương được thực hiện nghiêm túc dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS. TS Tạ Văn Thông và PGS. TS Đào Thị Vân, Luận án đã có những đóng góp mới:

- Luận án đã làm rõ các cơ sở ngôn ngữ học (từ vựng - ngữ nghĩa, trường nghĩa, phong cách học...) và một số vấn đề tâm lí học, giáo dục học... cho việc nghiên cứu ca khúc tiếng Việt dành cho thiếu nhi.

- Luận án đã khảo sát, miêu tả đặc điểm cấu tạo của 2174 từ ngữ với 5209 lượt xuất hiện chỉ sự vật trong những ca khúc tiêu biểu được sáng tác từ 1945 đến nay (viết bằng tiếng Việt, dành cho thiếu nhi). Nhận định: từ đơn chỉ sự vật (các danh từ chung) có số lượng thấp nhưng tần suất sử dụng cao. Ngữ xuất hiện với số lượng lớn và chủ yếu có hai, ba, bốn yếu tố. Các ngữ có xu hướng mở rộng các thành phần miêu tả. Có 3 phương thức chính để gọi sự vật: phương thức cơ sở; phương thức phức; phương thức rút gọn.

- Luận án đã chỉ ra đặc điểm ngữ nghĩa của 6 tiểu nhóm từ ngữ chỉ sự vật: người, động vật, thực vật, đồ vật, hiện tượng tự nhiên và sự vật trừu trượng, ở hai phạm vi: trong gia đình và ngoài xã hội. Nhận định: trong mỗi hoàn cảnh, ca khúc thiếu nhi có cách gọi sự vật khác nhau. Trong các ca khúc, có một số biểu tượng - biểu trưng cho cái đẹp, sự kiên định, tinh thần xả thân vì nghĩa lớn, niềm tin, sự phấn đấu cho ngày mai... Các biểu tượng đều là những khuôn mẫu lí tưởng trong những “bài học lớn” cho thiếu nhi, qua các từ ngữ chỉ sự vật.

- Luận án đã chỉ ra vai trò giáo dục của việc sử dụng các từ ngữ chỉ sự vật trong ca khúc tiếng Việt dành cho thiếu nhi: giúp thiếu nhi hiểu đúng và nắm vững nghĩa của từ ngữ; nâng cao kĩ năng sử dụng từ ngữ; giáo dục thế giới quan và nhân sinh quan cho người hát, người nghe.

- Luận án đã đi tới nhận định khái quát: từ ngữ gọi sự vật trong ca khúc tiếng Việt dành cho thiếu nhi là phương tiện giải trí đồng thời là những bài học nhận thức về thế giới xung quanh và ngôn ngữ (tiếng Việt). Nghiên cứu này gợi mở ra thêm nhiều hướng mới trong nghiên cứu giữa ngôn ngữ, văn hóa và tư duy, đặc biệt đối với lứa tuổi thiếu nhi  ở Việt Nam.

Hội đồng chấm luận án đánh giá Luận án là công trình khoa học độc lập và công phu, nghiêm túc, thực hiện được mục đích và nhiệm vụ đặt ra. Luận án đáp ứng đầy đủ về nội dung và hình thức là một luận án Tiến sĩ Ngôn ngữ Việt Nam. 

Hội đồng nhất trí với 6/6 phiếu tán thành về việc công nhận trình độ và cấp Bằng Tiến sĩ cho nghiên cứu sinh Vũ Thị Hương.

Tin bài và ảnh: Ban truyền thông